دنيا اندر ڪيترن ئي حڪومتن جو راج آهي.ڪٿي جهموريتي نظام، ته ڪٿي صدارتي نظام،پارليامينٽي نظام،ته ڪٿي ڊڪٽيئرشپ،يا بادشاهت،ته ڪٿي حزب اختلاف،پر مان سمجان ٿو ته جهموريت معاشري جو لازمي جز آهي.انساني زندگي لاءِ جمهوريت شهه رڳ آهي.شايد هن وقت انهي جمهوريت مان ترڪي جي عوام کي عوام تمام گهڻو فائدو ٿيو تڏهن ته انهي جمهوريت کان اقتدار ڦريندڙ آمريت خلاف گڏجي ڪري آواز اٿاريو هو ۽ آمرييت کي ختم ڪري وري ترڪي اندر هڪ نئي جمهوريت کي جنم ڏنو، پر اها واضع حقيقت آهي ته جمهوريت مان فائدو ئي آهي جي فائدو نه هجي هان ته ترڪي جي عوام مرڻ مارائڻ جي حد تائيئن نه وڃي ها.
ڇو ته ڏٺو ويو آهي جتي جمهوريت ناهي اتي جي معيشت توڙي عوام وڏي مسئلن جي وڙ چڙهيل هوندي آهي،پر سوال اتي اهو به آهي ته اها جهموريت صوبن کي برابري جي اک سان ڏسي ٿي جيڪا جهموريت صوبن ۽ عوام جي جذبات ۽ احساس ۽ مشڪلاتن،۽ مسئلن جي ترجماني ڪري ٿي ۽ ملڪ جي حڪومت کي به سڌي رستي تي هلڻ ۾ مدد ڪري.انهي کي ئي اصل جمهوريت چئبو آهي. هي پاڪستان اندر2008۾ شروع ٿيڻ واري جهموريت جي ٻيو دور هو. جڏهن ته 1999کان وٺي 2007تائين مشرف جي ڊڪٽيئرشپ قائم هئي. ضياالحق جي مارشلا ۾ 1985 اندر غيرجماعتي اليڪشن سان هڪ نئي سياسي سفر جي شروعات ٿي.ته 1999تائين ڪا به سياسي پارٽي پنهنجي آئيني مدت پوري ڪري نه سگهي.سڀ کان پهرين محمد خان جويڻيجو صاحب کي جرنل ضياالحق گهر ڀيڙو ڪيو .پوءِ محترمه بينظير ڀٽو ۽ ميان نواز شريف ٻه ٻه دفعا رخصت ٿيا.جون 2013جي موقعي جي اهو پهريون هو جڏهن سياسي حڪومت پنهنجي آئيني مدو پورو ڪيو ۽ هڪ ٻئي سياسي پارٽي پنهنجو آئيني حق سنڀاليو
پاڪستان ۾ جيڪڏهن سڀاڻي چونڊون ڪرائڻ جو اعلان ڪبو ته توهانجي خيال ۾ ٻن مشهور جماعتن پيپلز پارٽي ۽ مسلم ليگ نواز کانپوءِ ٽين وڏي سياسي قوت يا آپشن ڪهڙي جماعت ٿي سگهي ٿي؟جماعت اسلامي، متحده قومي موومنٽ يا وري تحريڪ انصاف.عمران خان جو اليڪشن کٽڻ جي متعلق بيشڪ عمران خان بهترين رانديگر ۽ مشهور فلاحي ڪارڪن طور مقبول آهي. عمران خان جتي به وڃي هتي ماڻهو گڏ ٿي ويندا آهن، ماڻهو کيس سر اکين تي ويهاريندا آهن ۽ سندس ڳالهيون غور سان ٻڌندا آهن. پر عمران خان انهيءَ اهميت کي پنهنجي سياسي حمايت سمجهي رهيو آهي؟
سياست جو مثال انهيءَ وياڪل اٺ وانگر آهي جنهن جي آخري وقت تائين خبر ناهي ته اُهو ڪهڙي پاسي ويهندو. مون جنهن سان به ذڪر ڪريان ٿو اُهو ٻن مشهور سياسي جماعتن جا مسئلا نبيرڻ ۾ ناڪامي تي لعنت ملامت ڪري ٿو پر انهيءَ ٻڏتر جو شڪار پڻ آهي ته ٽين آپشن جي غير موجودگي ۾ ڪنهن کي ووٽ ڏيندو.
مذهبي جماعتن جو مصروف ووٽ بئنڪ آهي جيڪو هنن کي سواءِ نائين اليون کانپوءِ ٿورو يا وڌيڪ ملي ٿو پر اصل مسئلو ٻڏتر ۽ مايوسي جو شڪار ووٽرن جو آهي جيڪي ووٽ ڏيڻ لاءِ نه ٿا اچن. سوال اِهو آهي ته ڇا عمران خان هنن ووٽرن کي ڪيش ڪري سگهندو؟ تحريڪ انصاف جو خيال آهي ته 15 سالن جي اپوزيشن کيس لائق بڻائي ڇڏيو آهي. عمران خان جو چوڻ آهي ته پيرسن نوجوان ۽ ٻارڙا پاڻ هن وٽ اچي ڪري حمايت ڪرڻ جو يقين ڏيارين ٿا. عمران خان جو چوڻ آهي ته ”ماڻهو منهنجي پارٽي ۾ شامل ٿي رهيا آهن ۽ مونکي يقين آهي ته اِها حمايت چونڊن تائين سونامي جهڙي بڻجي ويندي.“
پرهن کان پهريان عمران خان ۽ سندس جماعت کي وڏا ڪم ڪرڻا پوندا، هن وقت عمران خان عوام جي نظرن ۾ سياسي جماعت کان وڌيڪ ”ون مين شو“ آهي. اهڙو ون مين شو جيڪو ٽي وي جي هر چئنل تي هر وقت توهانکي ڏيکاربو. اهڙي جماعت جنهن ۾ عمران ئي عمران آهي ٻيو ڪير به ناهي.
عمران خان جو چوڻ آهي ته عوام تائين پهچڻ لاءِ ٽي وي نهايت طاقتور ذريعو آهي پر عمران خان اِها ڳالهه تسليم نه ٿو ڪري ته ٽي وي تي وڌيڪ ڏيکارجڻ نقصانڪار پڻ ثابت ٿي سگهي ٿو.سندس چوڻ آهي ته سڀ کان وڏو مسئلو اِهو آهي ته ٽي وي وارا شيخ رشيد وانگر هن کان علاوه سندس جماعت جي ڪنهن به ڪارڪن کي گهرائڻ لاءِ تيار نه آهن.
ادا توهان ئي خيال ڪريو، شايد توهانجي غير موجودگي ۾ ڪنهن ٻئي کي اچڻ جي دعوت ڏين.جيستائين هڪ ايڪٽيو ٽيم ٺاهڻ جي ڳالهه آهي ته عمران خان موجب چڱا، ايماندار ۽ باڪردار ماڻهو ڳولڻ ۾ دير ٿيندي آهي پر آئون اهڙا ماڻهو آڻيندس جيڪي هن ملڪ کي اقتصادي بحران جي ڌٻڻ مان ڪڍي سگهن.
عمران خان لاءِ اِهو ٽاسڪ جلدي پورو ٿيڻ لازمي ۽ فائديمند آهي.تحريڪ انصاف لاءِ ڪهڙي ايشو لاءِ ايندڙ چونڊون وڙهڻ فائديمند ثابت ٿيندو؟ اِهو اهم سوال ڪاميابي ۽ شڪست ۾ اهم ڪردار نڀائيندو. عمران خان سمجهي ٿو ته اِهو موضوع بي ايماني هئڻ گهرجي. پر شايد مون جهڙن ماڻهن جي خيال ۾ امن عامه جي بحالي ۽ دهشتگردي جو انت لازمي آهي. ڪجهه ماڻهو هن کي آني ۽ ڪڪڙ واري بحث ڄاڻايو آهي پر منهنجي لاءِ امن جو قيام ضروري آهي جنهن کانپوءِ بي ايماني واري اهم اقتصادي مسئلي بابت سوچ ويچار ڪري سگهجي ٿو.
هينئر تائين اليڪشنز ۾ وقت ٿورو آهي شايد انڪري ڪنهن به سياسي جماعت کي اليڪشن جي تياري جي تڪڙ ۾ آهن. توڙي هن وقت ملڪ ۾ اليڪشن ڪميشن اهڙي عمل مان گذري رهيو آهي جنهن جو ايندڙ چونڊن تي اثر پئجي سگهن ٿا. اِهو ڪم ووٽرن جي لسٽن جي تصديق ڪرڻ آهي.
سڀنيءَ کي خبر آهي ته تحريڪ انصاف جو اصل اثاثو نوجوان نسل ثابت ٿي سگهي ٿو. پر ڇا تحريڪ انصاف پنهنجي فيس بُڪ ۽ ٽوئٽر سان چمبڙيل نوجوانن کي پنهنجو ووٽ داخل ڪرائڻ جي هدايت ڪئي آهي؟ شايد نه.عام چونڊون ماسي جو گهر نه آهن. هوم ورڪ جي ضرورت آهي جنهن کان هر سياسي جماعت لنوائي ٿي. تحريڪ انصاف پاڻ کي ٻين جماعتن کان ڌار پارٽي قرار ڏنو آهي. تحريڪ انصاف کي ٽي وي تي بحث ڪرڻ سان گڏ عملي ڪارروايون پڻ ڪرڻ گهرجن.
