ٿيا، توهان دوست جنهن جا؛هارون الرشيد

آخر ڪار مان ان نتيجي تي پهتس ته ٻين جي بدران پنهنجي اندر ۾ ليئو پائڻ گهرجي. حامد خان هڪ اهڙي ئي ڳالهه ڪئي جو مان وائڙو ٿي ويس. چيائين ته وڪيلن جي جلسي ۾ شايد ڪجهه ٻيا ماڻهو به شامل ٿي ويندا هجن،اسان جي پاليسي تشدد جي ته  ناهي. ڊسڪه ۾ ٻه وڪيل بي رحمي سان قتل ڪيا ويا. ڪير آهي،جنهن ان وحشياڻي حرڪت جي مذمت نه ڪئي ۽ ڪير آهي جيڪو مذمت نه ڪندو. پر ڇا ان جو مطلب اهو آهي ته پوري ملڪ ۾ باهه لڳائي ڇڏجي؟. جيڪڏهن اهو  معاملو قانون جو مسئلو آهي ته ان جو هڪ طريقيڪار به آهي ۽ اهو وڪيل ڀلي ڀت سمجهن ٿا. مڇي کي ڪير به ترڻ ناهي سيکاريندو.پر جيڪڏهن سگهه جو نماءُ گهربل آهي ته اها  هڪ بلڪل ٻي ڳالهه آهي. ٻين جي اسان کي پرواهه ناهي پر  ڪارو ڪوٽ پائيندڙ ڪنهن ماڻهو سان زيادتي ٿئي ٿي ته رڳو حڪومت عذاب ۾ نه ايندي پر پورو معاشرو ڀوڳيندو.روڊ رستا بند ڪيا ويندا، عدالتن کي يرغمال بڻايو ويندو ۽ جيستائين سمورا ماڻهو انهن جي اڳيان ڪنڌ نٿا جهڪائين  اهو سلسلو هلندو رهندو. “اس شهرِ سنگ دل ڪو جلادينا چاهئي، پهر اس ڪي خاڪ ڪو بهي اڙا دينا چاهئي” .اهو انصاف ناهي، اها پلاند جي خواهش آهي. اهو طاقت جو نماءُ ۽ اهو ويڙهه جو اعلان آهي، سڄي ملڪ جي خلاف. امن پلاند نه پر احساس سان سرجندو آهي. وڪيلن جي تحريڪ ۾ وحشيت جا آثار انهي وقت ڦٽي  نڪتا هئا جڏهن اها مٿانهين تي پهتي. سپريم ڪورٽ ۾ انهن جي هڪ ميڙ ۾ جيڪي نعرا لڳايا ويا، اهي نقل نٿا ڪري سگهجن.جيڪڏهن ڪري به ڇڏجن ته اهي ڇپجندا ڪونه.انهي زماني ۾ هي جملو به چيو ويو: رت کي پاڻي سان ڌوئي سگهجي ٿو، رت سان نه ٿو ڌوئي سگهجي.ڳالهه اها آهي ته مون بي سمجهه سوڌو گهڻو ڪري هر ماڻهو اها ڳالهه سمجهڻ کان قاصر آهي ته وڪيلن جي تحريڪ جي بنا ڪنهن شرط ۽ بنا ڪجهه سوچڻ سمهجڻ جي حمايت جا نتيجا ڪيترا خطرناڪ ٿي سگهن ٿا.ان تحريڪ اسان کي ٽي اڳواڻ ڏنا جن مان حامد علي خان، جنهن تي الزام آهي ته هو ججن جي مقرري ۾ جوڙ ٽوڙ ڪندو آهي. جيڪڏهن اهو صحيح آهي ته پوءِ هو عدل واري نظام جي نالي تي انصاف واري نظام جو قاتل ناهي؟ ٻي محترمه عاصمه جهانگير، جيڪا پاڪستان کي اولهه ۽ ڀارت جي سوچ واري نظريي سان ڏسي ٿي.  پر ڀارت ۽  اولهه کي پاڪستان جي سوچ واري نظريي سان نٿي ڏسي. ٽيون اعتزاز احسن، جنهن جي ڪارنامن جي سڀني کي ڄاڻ آهي.سڀ کان پهرين اقبال گڏ ٿيڻ جي آجيان ڪئي هئي،

تنهن ڪري هو ڪنهن به حساس ماڻهو جيان رتو ڇاڻ واري سرمائيداري جو مخالف هو.5 ڪروڙ زنده انسانن کي اسٽالن قتل ڪيو ۽ هڪ ڪروڙ کي مائوزي تنگ  قتل ڪيو. ان دوران ننڍي کنڊ ۾ ترقي پسند تحريڪ اڀري، ڪنهن جي دل نه ٽٽي، ڪنهن جو ضمير نه جاڳيو، پوءِ اسان جهادي تحريڪن کي اڀرندي ڏٺو، خاص طور تي افغانستان ۾. پوءِ اسان اهي ماڻهو ڏٺا جيڪي انسانن کي بي رحمي سان ڪهي پئي سگهيا جو تاتاري به ڏسن ها ته انهن تي فخر ڪن ها. حيرت جوڳي ڳالهه اها آهي ته اهو سڀ ڪجهه هنن الله ۽ رسول جي نالي تي ڪيو. مسجدون، بازارون، درگاهون، امام بارگاهون مقتل بڻايون ويون، رڳو رفرقيواريت جي اختلاف تي عورتن، ٻارن ۽ پوڙهن جون سسيون لاٿيون ويون.ان پيغبمر جو علم هٿ ۾ کڻي جنهن چيو هو ته ويڙهه ۾ وڻ نه وڍيو وڃي، فصل نه ساڙيو وڃي ، لکين عالم سڳورن جو ضمير گهري ننڊ ستل آهي، مسجدن ۽ مدرسن ۾ قرآن پاڪ جي تلاوت ۽ سمجهائڻي هلندڙ آهي. پيغمبر لاءِ ڳوڙها وهايا وڃن ٿا پر قرآن پاڪ جي اها آيت ڪنهن کي به ياد نه آئي ته  ڪنهن قوم جي دشمني توهان کي زيادتي تي نه اڪسائي، انصاف ڪيو ڇاڪاڻ ته اها ئي تقويٰ آهي. ڇو؟آخر ڇو؟ماڻهن جو روح تڙپي اٿي ٿو. متحده مجلس عمل جي اقتدار ۾ سوات جا مقتل ڪهڙي ريت آباد رهيا.

وزيرستان جي ٽيون حصو آبادي گهرو ويڙهه جي معيشت سان ڪهڙي ريت ڳنڍجي وئي، ماڻهو جي دل چوي ٿي ته پنهنجو سينو چيري ڇڏي.ميان نواز شريف ۽ عمران خان  انهن طالبانن سان ڳالهين جي حمايت ڪيئن ڪندا رهيا، جن تي انساني رت جا ڇنڊا آهن، جيڪي نشي، اسمگلنگ، ڀنگ لاءِ اغوا، بئنڪ ڌاڙن، ايستائين جو دشمن ملڪن جو هٿيار بڻجي وسيلا  ڏين ٿا.اسان سڀني کان غلطي ٿي آهي. انسان خطا جو گهر آهي،  پر ڇا  ان وقت جڏهن غلطي ظاهر ٿي وڃي؟ ڇا اها بي ضميري ۽ بي حسي ناهي؟ ٻين کي ڇڏيواهو عمل اهي ماڻهو ڪيئن ٿا ڪري سگهن جيڪي چوندا آهن ته هڪ ڏينهن کين الله اڳيان پيش ٿيڻو ۽ پنهنجي عملن جو جواب ڏيڻو آهي. ذاتي گناهه به گناهه آهي، پر الله جو ڪتاب اهو چوي ٿو ته جيڪڏهن سچي دل سان معافي وٺو ته معاف ڪيو ويندو پر انهن کي ڪيئن ٿي معافي ملي سگهي جيڪي بيڏوهي انسانن جو رت پاڻي جيان وهائين ٿا؟ اها جهالت آهي، ان خدا جو قسم جنهن وٽ انسانن جي زندگي ۽ عزت آهي، اها جهالت، ضد ۽ انا پرستي آهي، هي اهو انڌو ايمان آهي جيڪو فرقيوايت مان ڦٽي ٿو.رب پاڪ جو فرمان اهو آهي ته ،نفس مون پيدا ڪيو، ته ڄڻ پنهنجو سڀ کان وڏو دشمن پيدا ڪيو. عارف کان پڇيو ويو ته ڇا نفس انسان کي ڀٽڪائي ٿو، يا شيطان؟. هن چيو شيطان هڪ هاري آهي جيڪو نفس جي زمين تي پوکي ڪري ٿو. صوفي جو قول ان ڪري ئي آهي ته حق جي راهه تي هلندڙ مسافر ٻين کي ته هميشا لاءِ سهولت ڏئي سگهي ٿو پر پاڻ کي ڪڏهن به نه.خبر ناهي ڇو هر ماڻهو انتها پسند ٿيندو پيو وڃي، جن ۾ گڏيل سوچ وارا، سيڪيولر، جاگيردار،۽ حاڪم به شامل آهن، وڪيل به ڇو نه هجن، عدالتن ۾ ويندڙ سڀ ڄاڻن ٿا ته جهڙي ريت خدا جو دين انتها پسندن جي ور چڙهي ويو آهي ،اهڙي ريت انصاف جو نظام به وڪيلن وٽ يرغمال آهي.ها سڀئي خراب نه آهن پر ان لاءِ ڇا چئجي جيڪو ظلم جا جواز هٿ سان ٺاهي ٿو.رسول پاڪ فرمايو ته خدا جو قسم جيڪڏهن منهنجي نياڻي فاطمه به چوري ڪري ته سندس هٿ ڪٽيا وڃن.ميڊيا؟ڇا 5،7 ڏينهن کان توهان ناهي ڏٺو ته نقلي سرٽيفڪيٽن واري معاملي ۾ اسان جو ايمان ڪهڙي ريت تڙپي جاڳي اٿيو آهي، نقلي سرٽيفڪيٽ وڪڻڻ ڇا قومي بچاءُ کي نقصان پهچائڻ کان وڌيڪ ڏوهه وارو عمل آهي؟ڇا اهڙي قسم جا ٻيا ڏوهاري کلي عام نه پيا گهمن.مان ته ڪجهه به ناهيان پر وري به ان نتيجي  تي پهتو آهيان ته ٻين بدران پنهنجي پنهنجي اندر ۾ جهاتي پائڻ گهرجي

 

Author: Tariq Sandilo

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *