هوائي قلعا ۽ خيالي پلائو؛حسن نثار

مان “Animal planet” ڏسندي ڏسندي ان مزيدار نتيجي تي پهتس ته شينهن  به ٻڌي ۾ نه هجن ته ڪتا ئي ٿي ويندا آهن ۽ ڪتا به اهڙا جن کي جهنگ ۾ رهندڙ مينهون به اڳيان ڪري ڇڏينديون آهن. دنيا جي سمورن عظيم سربراهن جي فتح  هوندي ئي اها آهي ته هو پنهنجي ڇڙواڳ طبيعت ذريعي عوام کي ڪنهن ڪنهن ايجنڊا تي گڏ ڪري  ٻڌي ۾ ڪري وٺندا آهن، ايجنڊا ڀلي بڇڙي ۽ غيرانساني ڇو نه هجي، جيئن چنگيز خان جي ايجندا هئي……“اچو ته گڏ ٿي دنيا کي لوڏي ڇڏيون”  ۽ هن ايئن ڪري ڏيکاريو جو اهو زمانو جارحيت، دٻ، ڌانڌلي جو هو. نه دشت نه دريا نه ظلم جو سمنڊ.ماڻهو تلوار جي پاڇي ۾ پلجندا هئا ۽ ان ئي پاڇي ۾ مري ويندا هئا يا پنهنجو دنيا تي حڪم لاڳو ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿي ويندا هئا.اهو ئي “ آرڊر آف دي ڊي” هو  ۽ سچي ڳالهه اها آهي ته اڄ به اهو ئي دور هلي رهيو آهي. فرق آيو ته رڳو ايترو تلوار جي نالي تي تهذيب…… نام نهاد تهذيب جي چادر چاڙهي جارحيت کي ،سي ٿرو” قسم جولباس پارايو ويو. ڪڏهن گهوڙا ڊوڙائيندا هئا، اڄ ڊرون اڏائين ٿا،هني بال ۽ “اٽيلادي هن” کان وٺي صدر اوباما تائين بنيادي فرق اهو آهي ته ماضي ۾ جنهن رتو ڇاڻ کي ڪجهه به نه پاتل هو، اڄ ان “يو اين او” کي جسم سان ويڙهي ڇڏيو آهي پر باٽم لائين اڄ به اوتري ئي منجهيل ۽ تڪليف واري آهي جيتري ماضي ۾ هئي.پيري جي سزا ڪالهه به موت هئي، اڄ به اها ئي آهي ته پراڻن خزانن کان وٺي ناڻي جي مٽا سٽا  جي ذخيرن تائين  ڪهاڻي اها ئي آهي …… عنوان مٽجي ويا آهن.واردات ساڳي پر واردات جا طريقا مٽجي ويا آهن. ڳالهه ٿي رهي هئي سربراهي جي، جنهن جو بنيادي ڪم ئي عوام کي ڪنهن مقصد تي گڏ ڪرڻ ۽ ان نشاني تائين پهچائڻ لاءِ مختلف مرحلن مان گذرڻو آهي ۽ هر مرحلي جون پنهنجون گهرجون آهن. ڪڏهن سون جو گرهه کارائڻو پوندو آهي، ڪڏهن شينهن جي اک سان ڏسڻو پوندو آهي ۽ ڪڏهن شينهن جيان چيرڻ ڦاڙڻ ضروري سمجهيو ويندو آهي. سربراهي رحم۽ بي رحمي، سزا ۽ جزا، سختي ۽ نرمي جو عجيب ميلاپ آهي.سختي بنا نرمي ۽ تشدد بنا ظلم واري سربراهي ئي صحيح معنيٰ ۾ اڳيان رهي سگهي ٿي نه ته بادشاهتون، آمريتون ۽ جمهوريتون ته هلنديون ئي رهنديون آهن. ڪا اهڙي قوم ئي ناهي جنهن جو ڪو نه ڪو “سربراهه” نه هجي ڇو ته ان کانسواءِ قبيلا ته ڇا گهر به ناهن هلندا پر رڳو سربراهه سان ته سفر طئي ناهي ٿيندو.سربراهن وٽ “سر” جو هجڻ ضروري آهي ۽ سر(مٿي) جي اندر مغز لازمي آهي پر اسان وٽ مغز معدي ۾اندر ملي ٿو ڇو ته “برين مصالحو” گهڻن ئي سربراهن جي پسنديده ڊش آهي.پاڪستان ٺاهڻ لاءِ قائداعظم، ماڻهن کي پاڪستان ٺاهڻ تي پهرين ته گڏ ڪيو، سمجهايو،واضع ڪيو، معجزو ٿي ويو. ان کان پوءِ ڏئي وٺي هڪ ذوالفقار علي ڀٽو آهي، جنهن جي ذهن ۾ ڪچو پڪو، ڌنڌلو،اڌورو هڪ خاڪو ، نقشو يا ايجنڊا ضرور هئي ته ماڻهن کي مٽي کي مٿي کڻي ڪجهه مٿي ڪرڻو آهي ۽ انهن جي عزتِ نفس بحال ڪرڻ سان گڏوگڏ انهن کي سندن حقن جو شعور به ڏيڻو آهي. مون کي اڄ تائين ڀٽو جي اها تقرير ياد آهي جنهن ۾ هو چرين جيان عوام کان واعدو وٺي ٿو. “وڙهندو؟” “مرندو؟” “ڪم ڪندو؟”. اهو ڏينهن ۽ اڄ جو ڏينهن ڪنهن کي به اها توفيق نه ٿي ته  قوم کي ڪو واضع مقصد ڏئي، منزل ڏانهن رستو ڏيکاري. نتيجو اهو ته اڄ هڪ ميڙ آهي جنهن وٽ ڪجهه نون نعرن کانسواءِ ڪجهه به ناهي مثال طور…..“ پاڪستان اسلام جو قلعو آهي، ڪشمير بڻجندو پاڪستان، ايشين ٽائيگر بڻجڻو آهي، ڪشتو ڀڃي ڇڏينداسين، پاڪستان اسلام جو تجربيگاهه آهي،لال قلعي تي جهنڊو لهرائينداسين، مسلمان ماڻهن جي حفاظت ڪنداسين وغيره وغيره. ايمانداري، اڻڌريو ۽ ٿڌي دل سان اڪيلي ويهي انهن نعرن، جملن، تي ڌيان ڏيون ته اسان روئي روئي يا کلي کلي چريا ٿي وڃون، ڇو ته انهن مان ڪنهن جو ڪو به مطلب ئي ناهي رهيو. سروي ڪري ڏسو رڳو هڪ سوال پنهنجي پڙهيل لکيل ٽهيءَ کان پڇو. پاڪستان جو مقصد ڇا آهي؟پاڪستانين جو مقصد ڇا آهي؟ جيترن ماڻهن کان اهو سوال ڪيو ويندو، اوترن ئي قسمن جا توهان کي جواب ملندا، جنهن جو هڪ ئي مطلب آهي…… پورو مونجهارو، ڪير ته هجي جيڪو ٻه چار يا ڏهه نقطن تي ٻڌل ايجنڊا قوم جي نفسيات ۾ وجهي، انهن جي روحن ۾ لاهي ڇڏي ۽ اهي به ڪجهه حاصل ڪرڻ جهڙا ٿين. مثال طور، اسان کي 10 سيڪڙو آبادي جو مقصد حاصل ڪرڻو آهي، اسان کي دنيا جا بهترين ٽيڪنيشنز تيار ڪرڻا آهن، گهٽ ۾ گهٽ 10 ڪلاڪ ڪم ٿيندو، 10سالن لاءِ هر قسم جي جلسن، جلوسن، ريلين تي پابندي هجڻ گهرجي. هر ڪم لاءِ لازمي هوندو ته ان کي ڏنل مدي ۾ پورو ڪرڻو آهي. ۽ اهو سڀ عدالتي ڪيسن کان وٺي هر قسم جي اداري جي ڪارروائي تائين برابر لاڳو هجي. حددخلين کان وٺي گندگي پکيڙڻ تائين جي ڳڻپ وڏن ڏوهن ۾ ڪئي وڃي. مون ته ايئن ئي ڪجهه ڳالهيون ڪري ڇڏيون، ڳالهه ڪرڻ جو مقصد اهو ته 18 ڪروڙ جو ڪو مقصد ته هجي. هوائي قلعن ۾ رهڻ کان بهتر آهي ته ماڻهو ٽهڪندڙ اس کي منهن ڏئي. خيالي پلائو جون ديڳيون چاڙهڻ کان بهتر آهي ته بک مري وڃي. ڪيستائين ڪريل قسم جي مدارين جي ڊگڊگين تي نچندا رهنداسين.“مير سپاه نار سا لشڪريان،شڪسته صفحائي وه تير نيم ڪش” جنهن جو نه ڪو مقصد 18 ڪروڙ عوام بنا ڪنهن مقصد واري تير جي ڇڙواڳ گهمي رهيو آهي.

(آن لائين انڊس نيوز جي ٿورن سان)

 

Author: Tariq Sandilo

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *