پاڪستاني وزيراعظم ميان نواز شريف جو بيان آيو ته آدمشماري ڪرائي ويندي.!جيڪا هڪ باعث اطمينان ڳالهه آهي.ڇو ته مٿان 2018ع واري اليڪشن اچڻ واري آهي.جيڪڏهن هن وقت آدمشماري ٿي ويندي ته اليڪشن به آدمشماري جي تحت بهتر نموني گهرائي سگهجي ٿي.حڪومت اليڪشن ڪمِيشن جي خط جي جواب ۾ آدمشماري واري اداري کي حڪم ڏنو ته چيئن صوبن اندر آدمشماري جي تياري ڪئي وڃي.ان ڪري انهي حڪومتي بيان اندر ڪجهه گهرائيپ ۽ سنجيدگي ڏسڻ ۾ نه آئي شايد اها ئي وجهه آهي جنهن جي ڪري پنجاب کي ڇڏي ڪري باقي صوبائي حڪومتون انهي ڳالهه تي بحث ڪري رهيون آهن ته هر حال اندر آدمشماري پنهنجي وقت تي ٿيڻ گهرجي.ان ڪري حڪومت کي به اهڙا ٺوس بيان جاري ڪرڻ گهرجن جنهن سان هر دل مطعمين ٿي ته واقعي آدمشماري پنهنجي وقت تي ڪرائي ويندي.جڏهن ته 2016اندر هر حال ۾ آدمشماري ڪرائي وڃي.۽ جيڪڏهن اليڪشن ڪميشن به حڪومت کي آدمشماري ڪرائڻ لاءِ چئي رهي آهي ته مان سمجهان ٿو ته پوءِ اگر انهي آدمشماري ڪرائڻ ۾ ڪا ڪوتاهي ڪئي وئي ته ان جا تمام گهڻا نقصانڪار ٿيندا.اخباري بيانن مطابق ته اپوزيشن اڳواڻ سيدخورشيد شام آدمشماري لاءِ وزيراعظم جي خط لکيو هو.ان ڪري حيرت جهڙي اها آهي جو وزيراعظم اپوزيشن جي به ڳالهه نه مڃي آهي ۽ آدمشماري ڪرائڻ جو حڪم جاري نه ڪيو آهي.جڏهن ته ڏٺو وڃي ته آدمشماري آئيني انساني ضرورت آهي.۽ هن وقت وجوده حالتن اندر آدمشماري جي تمام گهڻي سخت ضرورت پڻ آهي.جيڪا اليڪشن ڪميشن جي آرٽيڪل 222ڪرائڻ جي پاپند آهي.2010اندر وزيراعظم يوسف رضا جي صدارت هيٺ آدمشماري جي حوالي سان هڪ اجلاس ٿيو هو.جنهن اندر آدمشماري ڪرائڻ جي منظوري ڏني وئي هئي.جنهن تحت خانه شماري2010۾ ۽ ڇهين آدمشماري2011ع جي مارچ مهيني ۾ ٿيڻي هئي.پر اها به ڪنهن وجهه سان ٿي نه سگهي.جڏهن ته فاٽا ۽ ڪي پي ڪي اندر حڪومت جي چوڻ مطابق پڻ 2009اندر آدمشماري ملتوي ڪئي وئي وئي.ملڪ جي آخري آدمشماري 1998ع ۾ ٿي هئي.جڏهن ته انکان پهرين هر سال يعني1951ع،1961ع1972ع،1981،۽ پنجين آدمشماري 1991ع ۾ ٿي هئي.جنهن ۾ ابتدائي مرحلي اندر خانه شماري جو ڪم مڪمل ڪيو ويو هو. انهي جي ڀيٽ ۾ سنڌ اندر770رپوٽون ناقبل يقين پيش ڪيون ويون هينون.جنهن تحت ان عمل کي روڪيو ويو هو.جڏهن ته هن وقت خانه شماري جي حوالي سان ملڪ اندر پاڪستان جي آبادي 81ملين مان وڌي ڪري 131ملين ٿي وئي آهي.واضع رهي ته 1991ع ۾ ٽي دعفا آدمشماري ملتوي ٿيڻ کان پوءِ هڪ مارچ 1998ع ۾ آدمشماري ٿي هئي.جنهن ڪري هاڻ 18سال ٿي چڪا آهن ۽ ڇهين آدمشماري ناهي ٿي.هاڻ جڏهن وفاقي حڪومت آدمشماري جي منظوري ڏئي ڇڏي آهي. ته آدمشماري جي حوالي سان وفاق چئني صوبن جي وزيراعليٰ کان راءِ طلب ڪندو يا پاڻ ئي آدمشماري جي حڪم جاري ڪندو.!ڇو ته هاڻ قومي آدمشماري ۽ خانه شماري کان انڪار جي ڪابه وجهه نه رهي آهي.اها بدقسمتي چئجي يا حڪمرانن جي نااهلي جو 18سال گذري ويا آهن جنهن دوران اڃان تائين ڇهين آدمشماري نه ٿي سگهي آهي.جڏهن ته اوهان خد اندازو لڳايو ته انهي 17يا18سالن اندر پاڪستان جي آبادي ڪيتري وڌي وئي هوندي.۽ ڪهڙن ڪهڙن شعبن اندر انساني زندگي جو ضرورتون پوريون ڪرڻ جي ضرورت آهي.۽ ڪهڙن شعبن تي وڌيڪ ڌيان ڏيڻ جي ضرورت آهي.جڏهن ته هن وقت حڪومت وٽ پاڪستان جي آبادي جو ڪو به انگ اکر موجود ناهي ان ڪري حڪومت هر شعبي اندر پنهنجون خدمتون اندازي مطابق ڪري رهي آهي.جڏهن ته حڪومت کي اها ته خبر ئي ناهي ته ملڪ اندر خوارڪ جي ڪيتري ضرورت آهي.ملڪ اندر عوام جي اعلاج لاءِ ڪهڙيون سهلتون هجڻ گهرجن ۽ عوام کي ڪهڙين سهولتن جي ضرورت آهي.قوم جي ٻارن جي تعلميم لاءِ ڪيترن اسڪولن جي ضرورت آهي.ڪيتريون اسپتالون هجڻ گهرجن وغيره.ان ڪري اهو ته يقيني آهي ته جيڪڏهن حڪومت کي عوام جي انگ اکرن ۽ تعداد جي پوري طرح خبر ئي ناهي ته پوءِ عوام ته ضرور پنهنجي حقن کان محروم رهندي.۽ اربين ڊالر بغير ڪنهن منصوبن جي خرچ ڪيا ويندا.ان ڪري شايد نئي ٿيڻ واري آدمشماري سان سمورا ڪم بهتر ٿي ويندا.ايندڙ اليڪشن ۾ حلقن واضع نيون تڪ بنديون ڪري سگهبيون.وفاق ۽ صوبن جي وچ ۾ صوبائي بچٽ جي ورڇ ته صوبي جي عوام جي انگ اکرن موجب ڪري سگهبي.جڏهن ته آدمشماري نه ٿيڻ جي ضرورت ۾ ڪهڙي خبر ته صوبن جي آبادي ڪيتري وڌي آهي ۽ کين ڪيتري بجٽ جي ضروت آهي.جڏهن ته وڏن وڏن شهرن جيڪي افغان مهاجرين رهن ٿا انهن جي به ڪيئن خبر پوندي ۽ پاڪستان پوري اندر ڪيترا ڌاريا آهن اها به خبر نه پئي سگهندي.جڏهن ته افغاني نه رڳو شهرن ۾ پر هاڻ ته هو سموري ملڪ جي ٻهڙاين ۾ به پنهنجي آبادي ڪري چڪا آهن.۽ جڏهن ته شهرن اندر هو پنهنجا وڏا وڏا بنگلا ۽ پلازا پڻ ٺهرائي رهيا آهن ۽ ڪيترائي ڪاروبار سندن ڪنٽرول ۾ آهن.حيدرآباد شهر جي ڪا به اهڙي پل به رهيل آهي.جنهن هيٺ انهن جا ڪاروبار نه هجن.جڏهن ته اهي پناه گير پنهنجي پنهنجي ڪالونين اندر پهنهجون پنهنجون يونين ٺاهي ڪري پنهنجي پاڙون مظبوط ڪري رهيا آهن.جڏهن ته اهي به ناهي انهن افغاني مهاجرين کي ڪجهه سياسي حقلن جي به هٿي حاصل آهي.جڏهن ته آدمشماري نه ٿيڻ جي ڪري ڪراچي اندر جيڪا ڌارين جو لوڌ لٿل آهي ان جي به پوري طرح ڄاڻ نه ملي سهگندي.ان ڪري ملڪ مان هر وقت جي ڌارين جي لوڌ جي ختم ڪرڻ ۽ صوبن کي پنهنجي آئيني بنياد تي مطبوط ڪرڻ جي لاءِ آدمشماري جي سخت ضروت آهي جيڪا ڪهڙي به حال ۾ ٿيڻ گهرجي.جيڪڏهن سنڌ صوبي جا ماڻهو افغان مهاجرين کي پنهنجي مٿان بار نه ٿا سمجهن ته اهو جو اهو مقصد ته ناهي ته سنڌ جي عوام جي صبر جو فائدو وٺجي.ان ڪري جيڪڏهن هن وقت 2016ع ۾ اليڪشن نه ٿي ته مان سمجهان ٿو ته 2018ع ۾ ٿيڻ واري اليڪشن ۾ حڪومتن جي تمام گهڻي ڏکايائين کي منهن ڏسڻو پوندو.ڇو ته انهي 17سالن اندر آبادي ۾ بي پناه اضافو ٿيو آهي.۽ ملڪ روزگار کان ويندي معيشت ۽ تلعيم صحت جي باري ۾ مونجهاري جو شڪاري آهي.جنهن جي ڪري ۾ ملڪ اندر دهشتگردي،ڦرون،ڌاڙا،چوريون وڌي رهيون آهن.۽ شهرن پنهنجي بنيادي مسئلن کان به محروم آهي.شايد انهي بنياد تي وفاق کي ٿيندڙ آدمشاري تي جيڪڏهن ڪو اعتراض آهي ته پوءِ قوم جودشمن ٻيو ڪو نه پر وفاق ئي آهي.ان ڪري جيڪڏهن وفاق تي پاڻ تان اهو ليبل لائڻو آهي ۽ قوم ۽ ملڪ سان سچائي جو جو ٽبوت پيش ڪرڻو آهي ته کيس هن سال طعه ٿيل تاريخ تي آدمشماري ڪرائڻ گهرجي.
