ولين جو شهر سڏجندڙ ٺٽو هن وقت سياسي ڀوتارن ۽ ڪامورن هٿان لاوارث بڻجي ويو سرڪاري نظام ۾ ملوث عملدار به پنهنجي شهر کي نظرانداز ڪري ٻيڻو کيس لٽڻ لڳا آهن جنهن ڪري ضلعي جي وڏي آبادي هن وقت گندي ماحول واري زندگي گذارڻ تي مجبور ٿي ويا آهن شهرن جون رونڪون به ويران واري صورت ۾ نظر اچڻ کان پوءِ شهرين جون دائون به سکڻيون رهجي ويون جڏهن ته ضلعي ٺٽي جي تاريخي شهر ٺٽو،مڪلي گجو،گهارو،جنگشاهي سميت صلعي جا ڪيترائي علائقا گندگي جي ور چڙهي ويا آهن پر ميونسپل عملو به گهر ويٺي پگهارون کڻڻ لاءِ هر پهرين تاريخ تي بيئنڪن تي پهچي ويندا آهن پر جڏهن ڊيوٽي ڪرڻ جو چيو ويندو آهي ته پوءِ کين سوين بيماريون جاڳي پونديون آهن پر شهر جي مختلف علائقن ۾ گندگي جا ڍير لڳي ويا آهي رستن تي گندو پاڻي به تلاب بڻجي ويو آهي جنهن ڪري ايندڙ ويندڙ ماڻهن کي سخت مشڪلات ٿئي ٿي جڏهن ته وڏي انگ ۾ ڀرتي ڪيل ميونسپل عملو هوندي به شهر کنڊرات ۾ تبديل ٿي ويو آهي شهرن ۾ ڪيترين مهينن کان گند ڪچري جا ڍير نظر اچڻ لڳا آهن ٻئي پاسي ساڳئي شهرن ۾ پاڻي جي به قلت پيدا ٿي ويئي آهي پر ضلعي انتظاميا جيڪا عوام جي خدمت ڪرڻ بدرا ظلم ڪري رهي آهي جنهن ڪري شهري پئسن تي پيئڻ جو پاڻي خريد ڪرڻ تي مجبور ٿي ويا آهن جڏهن ته ڪروڙين روپين جي لاڳت سان ٺهيل واٽر سپلائي نظام جنهن ۾ جرولو جانورن پنهنجي وينجڻ جا تلاب ٺاهي ڇڏيا آهن جنهن ڪري واٽر سپلائي به ناڪارا بڻجي ويو آهي پاڻي جي کوٽ هئڻ ڪري نمازي به مسجدن ۾ وضو ڪرڻ کان محروم رهجي ويا آهن جڏهن ته ٺٽي شهر جي مين شاه ڪمال محلي سميت ڪيترائي علائقا جنهن ۾ گٽرن جو گنڌو پاڻي گهرن توڙي اسڪولن ۾ ڪاهي پيو آهي شهرين ۽ شاگردن جو جيئڻ جنجال ٿي ويو آهي ضلعي انتظاميا به حڪومتي ڌرين اڳيان بيوس بڻجي ويئي ۾ شهرين عرفان ماڻڪاڻي،عزيز پليجو،عمر،ستار سمون،شاهد لڪياري ۽ ٻين ٻڌايو ته گذريل ڪافي عرصي کان وٺي گٽرن جو گندو پاڻي روڊ رستن توڙي گهرن ۽ اسڪولن ۾ تيزي سان ڪاهي پيو آهي گهرن جي اڳيان گٽرن جو گندو پاڻي بيهڻ جي ڪري اچڻ وڃڻ ۾ سخت پريشاني ٿئي ٿي ۽ ڊرينيج لاءِ ملندڙ اريگيشن کاتي کي لکين روپيا بجيٽ جيڪا عملي ڪم لاءِ استعمال نٿي ڪئي وڃي جيڪا ڪرپٽ آفيسرن پاران هڙپ ڪئي ٿي وڃي جنهن ڪري ڊرينيج جو نظام ٺهي ناهي سگهيو آهي تنهن ڪري گٽر ابلجي ويا آهن ۽ انهن ۾ گند ڪچرو هئڻ جي ڪري پاڻي تيزي سان اسان جي علائقن ۾ اچي ويو آهي هنن وڌيڪ ٻڌايو انتظاميا کي بار بار شڪايت ڏني آهي پر ان جي باوجود به گندي پاڻي سميت گند ڪچرو به صفائي نٿو ڪيو وڃي اسان ڪيترا دفعا ميونسل توڙي ڊپٽي ڪميشنر وٺ به هن مسئلي لاءِ وياسين پر ڪوبه کڙتيل ناهي نڪتو ۽ اسان کان ووٽ وٺڻ وارا به مونهن موڙي ويا آهن کين فون ڪريون ته نمبر بند ڪيا وڃن ٿا آخر ڪيستائين اسان سان ظلم ڪيو ويندو هنن وڌيڪ ٻڌايو ته ٺٽي ضلعي جي سمورن شهرن جي اهڙي حالت آهي هر هند غريب ماڻهن جون دائون آهن شهرن جي صفائي سٿرائي نه ٿيڻ ڪري ننڊڙا ٻار به بيمار ٿي ويا آهن هنن سنڌ حڪومت کان مطالبو ڪيو آهي ته جلد کان جلد ڪرپٽ عملي خلاف قانوني ڪاروائي ڪري اسان جي علائقي مان گندو پاڻي نيڪال ڪري اسان کي پريشاني کان بچايو وڃي جڏهن ته سنڌ جي تاريخي شهر ٺٽي جي گندي پاڻي جي نيڪال لاءِ هاءِ ويز کاتي پاران ڪروڙين روپين جي لاڳت سان تعمير ٿيندڙ ڊرينيج اسڪيم جي آر سي سي واري ديوار جو وڏو حصو ڊهي پيو آهي، ناقص مٽريل جي استعمال سبب ٺٽي ۾ انٽرا سٽي روڊن ۽ ڊرينيج جي بحالي لاٰءِ وارين منصوبن تي شهرين سنگين خدشا ظاهر ڪري ڇڏيا آهن. جڏهن ته اڪثر اسڪيمون اڌ ۾ رولڙي ۾ هجڻ ڪري عوام سخت پريشاني کي منهن ڏيڻ تي مجبور بڻيل آهي حاصل ڪيل رپورٽن موجب تازو ٺٽو ميونسپل ڪميٽي جي فنڊن مان ساڍا 14 ڪروڙ روپيه هاءِ ويز انجنيئرنگ کاتي ٺٽو جي اڪائونٽ ۾ منتقل ڪري انهن ذريعي ٽينڊر ڪرائي ٺٽي شهر ۽ مڪلي تي شروع ڪرايل 15 ترقياتي ڪروڙين روپين جون اسڪيمن تي ڪم هلندي مذڪوره اسڪيمون متاثر ٿي تباھ ٿيڻ لڳيون آهن، جنهن جو مثال گذريل ڏينهن ٺٽي شهر جي لکين شهري آبادي جي اوپن ڊرينيج اسڪيم کي آر سي سي ڪري بهتر بنائڻ لاٰءِ هلندڙ ڪم دوران ٺٽو باءِ پاس ويجھو مچارا ڊسپوزل لائين جي آر سي بلاڪ اسڪيم جو 3 سئو فوٽن جو حصو ڌماڪي سان ڊهي پٽ پئجي ويو، جنهن جون ٻنهي پاسن واريون ديوارون ڊهي ويون، جيڪي 2 هفتا اڳ تعمير ڪيون ويون هيون، شهرين موجب مذڪوره اسڪيم تي غير معياري ۽ ناقص مٽيريل جي استعمال سبب اها ڊرينيج جي اسڪيم ڊهي پئي آهي ۽ لاڳاپيل اسڪيم جي نگراني ڪندڙ انتظاميه ۽ بااثر ٺيڪيدار جي ڪارڪردگي جي پت وائکي ٿي ويئي آهي. جڏهن ته ٺٽي شهر جي اسلامپور محلي کان وٺي بخاري محلي، ايڌي روڊ، گرلس ڪاليج روڊ، ستيون روڊ، پلنگ پاڙو سميت شهر جي مختلف علائقن ۾ انٽراسٽي روڊن جي تعمير ۽ ڊرينيج نطام جي بحالي لاءِ هلندڙ اڪثر اسڪيمون انتظامي بي ڌياني جو شڪار ٿي رولڙي ۾ پئجي ويون آهن، جنهن سبب هڪ طرف ڪروڙين روپين جي لاڳت سان شروع ڪرايل اهي اسڪيمون ڪرپشن جي ور چڙھڻ ڪري پئسا ضايع ٿي رهيا آهن ته ٻئي طرف شهري اڌ ۾ اسيڪمون رولڙي ۾ هجڻ ڪري سخت پريشاني کي منهن ڏيئي رهيا آهن. ٻئي پاسي ٺٽي شهر جي سماجي تنظيمن ۽ سول سوسائٽي جي نمائندن ٺٽي شهر جي بهتري لاءِ شروع ڪيل اسڪيمن ۾ ناقص مٽيريل جي استعمال تي ڳڻتي ظاهر ڪندي نيب ۽ ٻين اعليٰ اختيارين کي معاملي جو نوٽيس وٺڻ جي اپيل ڪري ڇڏي آهي. ان سلسلي ۾ ٺـٽو شهري ايڪشن ڪميٽي جي اڳواڻن ماما اسحاق خشڪ، ڪامران غني، ملاح اڳواڻ آدم گندرو، حامد مغل ۽ ٻين ٻڌايو ته ٺٽي شهر جي ترقي جي نالي تي ڪروڙين روپيه ڪامورا شاهي جي ڪرپشن ۽ بدعنوانين جي ور چڙهي رهيا آهن ۽ مذڪوره اسڪيمون غلط رٿابندي ۽ ناقص مٽيريل جي استعمال سبب شهر جي تباهي جو سبب بڻجي رهيون آهن ۽ ٺٽو شهر گندگي جي لپيٽ ۾ اچي ويو آهي. هنن معاملي جي جاچ ڪندڙ ادارن ۽ سنڌ حڪومت کان فوري نوٽيس وٺي ذميوارن خلاف ڪاروائي جو مطالبو ڪيو آهي. اڳوڻي صوبائي وزير انجنيئر صادق علي ميمڻ پڻ شهري اسڪيمن تي خدشا ظاهر ڪندي چيو آهي ته شهرين ۽ عوامي نمائندن کي اعتماد ۾ وٺڻ بنا غلط منصوبابندي سان ڪامورا شاهي تعميراتي ڪم ڪرائي رهي آهي، جن ۾ ناقص مٽيريل جي استعمال جون شڪايتون ملي رهيون آهن، ميونسپل ڪميٽي جي فنڊن جي غلط رٿابندي سان استعمال بابت سنڌ حڪومت کي آگاھ ڪيو ويندو. ايم پي اي اعجاز شاھ شيرازي صحافين سان ڳالهائيندي چيو هو ته ڪروڙين روپين ۽ اربين روپين ضايع ڪرڻ باوجود ٺٽو شهر ۾ تبديلي اچڻ بدران شهر کنڊرات جو ڏيک ڏيئي رهيو آهي. ڪامورا ۽ ٺيڪيدار پنهنجا ڀڀ ڀري ترقياتي اسڪيمن جي نالي تي تاريخي ڪرپشن ڪري رهيا آهن، جنهن جو جاچ ڪندڙ ادارن کي فوري نوٽيس وٺڻ گھرجي.
Rajatanveer0007@gmail.com
