مسافر، مهمان ۽ پرديسي هونئن ته ٽئي الڳ شيون آهن پر انهن ۾ جيڪڏهن هڪجهڙائي آهي ته منهنجي حساب سان صرف ويڳاڻائپ جي ئي آهي، مسافر مهمان ۽ پرديسي ڪڏهن به پنهنجو پاڻ کي پنهنجي اصل وٿاڻ کان الڳ نه ٿا ڪري سگهن ڀلي پوءِ هو ڪٿي صدين لاءِ رهن پر پنهنجي اصل جاءِ رهائش پنهنجي جنم ڀومي کي ياد رکڻ انهن جي فطرت ۾ سمايل آهي، 2010ع ۾ جڏهن مان ڳوٺ ڇڏي ڄامشورو آيس ته ڪجهه اهڙي قسم جا تاثر منهنجا به هيا پر مان ڪڏهن به پاڻ کي پرديسي نه سمجهو، ها پر مهمان ضرور هئس.
منهنجي وهم غمان ۾ به نه هو ته ڪو مونسان گڏ سڀن يونيورسٽين جي شاگردن جي لاءِ هٿان جي اصل رهاڪن جا خيال اهڙا به ٿي سگهن ٿا. مون اهو ڪڏهن به نه سوچيو هو ته هتان جا ماڻهو اسان کي مهمان سان گڏوگڏ پرديسي به سمجهن ٿا.سانوڻ جي مد هئي 2011ع جو شايد مئي مهينو هيو سنڌ يونيورسٽي جي بوائز هاسٽل کان شام جو ستين وڳي کان ڦاٽڪ تائين رات جو ڏهين وڳي تائين پوائنٽون هلنديون هيون انهن ۾ چڙهي اسان ڦاٽڪ تي وڃي ماني به کائيندا هياسين ۽ ڪڏهن ڪڏهن ڪنهن هڪلي ڦلڪي ڪم سانگي به وڃڻو پوندو هيو جهڙوڪ ايزي لوڊ ڪرائڻ، روم يا شيلف جو تالو وٺڻ، صابڻ داڻي وٺڻ، نيل ڪٽر وٺڻ، شِو ڪرائڻ يا ڪو اهڙو ٻيو سنهو ٿلهو سامان وٺڻ. هڪ ڀيري اسان پنج دوست شاهاڻي هوٽل تان آلو چپس، ٻينڍي، انڊو ڪيمو ۽ ڏهي کائي هوٽل واري کي 270 روپيه بل ڏئي نڪتا اچيون پيا ته ڪنهن دوست چيو ته يار ڪا ڇاليا(سوپاري) وٺئون ته هاسٽل تائين کائيندا هلون جنهن تي انهن مون چيو ته توهان هلو مان وٺي مان پهچانوَ ٿو. ويجهي ڪيبن تي مون ڏهه روپيه ڪڍي ڪيبن واري کي چيو ته ادا مڪس ڇاليا (سوپاري) ته ڏيجان ڏهه روپين جون هن جيئن ڇاليا(سوپاريون) ڏنيون ته مان پوئتي پلٽيس ئي مس ته ڪيبن واري مونکي سڏ ڪيو ۽ چيائين يار هي ڏهه روپيا ڦاٽل آهن نه هلندا مٽائي ڏيو.؟ مان وري اهي ڏهه روپيه هٿ ۾ ڪري والٽ ڪڍي ٻيا ڏهه روپيه ڪڍي رهيو هئس ته اتي هڪ همراهه ڪيبن واري سان بيٺو هو جيڪو ڏسڻ ۾ تمام غريب ۽ سادو پئي لڳو. ڀر ۾ چائنا موٽر سائيڪل بيٺل هيس جنهن جون چاٻيون هٿ ۾ کنيل هئس. ان جلدي ۾ ڪيبن واري کي چيو ته يار اهي ڏهه روپيا وٺينس، ڪيبن واري چيس ته صفا ڦاٽل آهن نه هلندا. جنهن تي هن چيو ته توکي مان مٽائي ڏيان ٿو ڀر ڀائو کان وٺ، ان تي مان به چيم ته ادا توهان جون لک مهربانيون پر اهڙي ڳالهه ناهي مون وٽ پئسا آهن ڪيبن واري ڏي ٻيا ڏهه روپيه ڪڍي وڌايم! ادا هي وٺ ڏهه روپيه. جنهن تي ساڳي ئي همراهه ڪيبن واري کي چيو ته اڙي نه وٺ ڀائو کان مان ڏيائين ٿو ۽ مونکي چيائين ادا توهان رکو اهڙي ڳالهه ناهي خير آ بس.مان ڏهه روپيه ڪيبن واري اڳيان جهلي بيٺو رهيس ۽ چوندو رهيس ته ادا وٺ ڪا ڳالهه ناهي، آخرڪار ان همراهه چيو ته يار توهان شاگرد هت پنهنجا ڳوٺ، گهر، ابو امان ڇڏي اچو ٿا پرديس تي ڪنهن جي آسري؟ ۽ اسان توهان سان اهيو سلوڪ ڪيون، ڳالهه منجهائيندي چيئين ته رک ادا پرس ۾ پئسا بس وڃ، همراهه جي اها ڳالهه ٻڌي اکيون ڀرجي آيون اهيو ڏک هرگز نه ٿيو ته ڪو مان ڳوٺ کان پري آهيان پر هد درجي جي خوشي اهيا ٿي ته اهڙا ماڻهو اڃان به موجود آهن . مان هن ڏانهن ڏسان ئي پيو ته هن چيو اگر ڪڏهن جو ڪم ڪار پوي ته توهان هن ڪيبن واري کان منهنجي پڇا ڪري ملي سگهو ٿا توهان اسان جا مهمان آهيو ۽ اسان کي پنهنجو ڀاءُ سمجهو، مان پوءِ به ڪيبن واري کي ڏهه روپيا ڏئي سگهان پو پر ان همراهه جو احساس، سچائي ۽ پرخلوصي وارو رويو مان ڏهه روپين جي عيوض ختم نه ٿي ڪرڻ چاهيو مان ڏهه روپيا ويلٽ ۾ رکي پنهنجو ٻانهون ان همراهه ڏانهن وڌائيندي چيم يار جيئن اهڙي ڳالهه آهي ته پوءِ ڀاڪر پاءِ هڪڙو، مان ان کي ڀاڪر پائي ان جي احسان جا ٿورا لاهي ته نه ٿي سگهيس پر مڃيس ضرور ۽ سنڌي چوڻي مطابق ان ماڻهوءِ جي احساسي احسانن کي اڄ ڳائي رهيو آهيان ان کان ڇڄي پوءِ ته منهنجي ذهن ۾ جيڪي خيال اڀريا انهن داستان اڃان ڊگهو آ. بس ايترو چوندس جيڪڏهن اسان سڀ پنهنجي اهڙي قسم جي خيالن تان زنگ لاهي ۽ هڪ ٻئي اڳيان ظاهر ڪريون ته اسان کي پاڻ مڃرائڻ لاءِ ڪنهن به جنگ ۽ نگارن وڄائڻ جي ضرورت نه پوندي ۽ هميشه جي لاءِ سموري دنيا ۾ ”عظيم ڪردار انسان“ طور سڃاتا وينداسين.
*************
