موجوده حڪومت جي ڪوششن سان چين پاڪستان اقتصادي راهداري جو منصوبو شروع ڪري ڇڏيو آهي.جنهن تي ڪم تيزي هلي رهيو آهي،جنهن کي”سي پيڪ”به چيو ويندو آهي.جڏهن ته اهو به وقت هو جڏهن پاڪستان بيروني سرمائيڪاري جي حساب سان پويان وڃي رهيو هو.۽ پاڪستان جي معشيت بهتر ٿيڻ جا به ڪي اثرات نظر نه اچي رهيا هئا.انهي پريشاني واري عالم ۾ پاڪستان جو ويهجو رهندڙ پاڪستان جي پاڙيسري ملڪ چين جنهن کي پاڪستان جو خيرخواهه چئجي ته به ڪجهه غلط نه ٿيندو.انهي پاڙيسري ملڪ پاڪستان جي معيشت کي هٿي ڏيارڻ لاءِ46ارب رپين ڊالرن کان وڌيڪ جي سيڙپڪاري ڪندي اقتصادي منصوني جي شروعات ڪري ڏني .جڏهن ته اها سيڙپڪاري پاڪستان جي تاريخ جو سڀ کان وڏو منصوبو آهي.هي اهو منصوبو انهي وقت جوڙيو ويو هو.جڏهن پاڪستان سان دنيا جا ملڪ سيڙپڪاري ڪرڻ ته پري جي ڳالهه آهي پر انهي جو تصور ڪرڻ کان به لهرائي رهيا هئا.جڏهن ته ان وقت پاڪستان جي معيشت کي ڪرندي ڏسي ڪري.پاڪستان جو هڪ پاڙيسري ملڪ انڊيا جيڪو صدائي ٻين جي ڪلهن تي تير هلائڻ جو ماهر آهي.انهي نه رڳو پاڪستان جي معيشت کي ملڪ اندر سندس ايجنسي“را“ جي مٿان دهشتگردي ڦهلائي ڪري نه رڳو ڪمزور ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي.پر پاڪستان جي ٻئي پاڙيسري ملڪ افغانستان اندر پنهنجي ايجنسي جا اڏا قائم ڪري.پاڪستان جي صوبي بلوچستان ۽ سنڌ جي شهر شهرن اندر موت جي راند کيڏي.جڏهن ته انهي دهشتگردي اندر پاڪستان هڪ سياسي پارٽي جو شامل هجڻ جا ڪيترائي انڪشاف مليا آهن.جيڪا پاڻ کي سنڌ جي خيرخواه پارٽي سمجهي ٿي.جنهن کي دنيا وار ايم ڪيو ايم جي نالي سان سڃاڻن ٿا.هن وقت موجوده حڪومت جي ڪوشش ۽ خاص طور جي پاڪستان جي انهي دلير فوجي قيادت جي ڪوشش جي جيتري واکاڻ ڪجي اوتري گهٽ آهي.ملڪي فوج نه رڳو قوم ۽ ملڪ جي امن لاءِ ڏينهن رات محنت ڪئي آهي.پر انهي ملڪ جي معيشت ۽ پاڙيسري ملڪن جا پنهجا تعلقات بهتر بڻائڻ لاءِ پڻ وڏيون ڪوششون ڪيون آهن.۽ انهن ڪوششن جو نتيجو اهو نڪتو،افغانستان پاڪستان سان پنهنجا تعلقات بهتر ڪيا آهن.پر افغانستان اندر موجوده را کي به پاڪستان اندر دهشتگردي نه ڪرڻ جي وارنگ ڏني وئي آهي.جڏهن ته پاريسري ملڪ جا بهتر ٿيندڙ تعلقات يقينن انهي ڳالهه جو ثبوت آهن ته پاڪستان پنهنجي وڌندڙ معيشت جي مشن جي سفر تي روان دوان آهي.۽ انهي پاڙيسري ملڪ جا بهتر ٿيندڙ تعلقات پاڪستان اقتصادي ارهداري کي پڻ وڏو فائدو پهچائيندا.ڇو ته ڀارت هميشه پاڪستان جي اقتصادي راهداري جي خلاف رهيو آهي.جڏهن ته اقتصادي راهدي جو منصوبو شروع ٿيڻ کان پوءِ چين پنهنجي ايجنيئرن کي انهي منصوبي جي ويجهو ڪراچي اندر رهائش ڪرائي آهي.ان ڪري انڊيا اهو منصوبو جوڙيو هو ته ڪنهن به طريقي سان ڪراچي جو امن خراب ٿي.پوءِ انهي منصوبي کي ناڪام ڪرڻ جي لاءِ انڊيا پنهنجي ايجنسز کي افغانستان کان پاڪستان جي صوبي بلوچستان اندر پهچائي ڪري کين ڪراچي اندر داخل ڪيو.جڏهن ته انهي ڪراچي اندر انهي ڀارتي ايجنسي “را“ کي ڪراچي اندر انهي ايم ڪيو ايم سياسي پارٽي جي هٿي ملي جيڪا ڪراچي کي پنهنجي جاگير سمجهي ٿي.جڏهن ته انهي ايم ڪيو ايم ڪراچي جي امن امان خراب ڪرڻ لاءِ ڇا ڪجهه نه ڪيو.جڏهن ته پاڪ آرمي ۽ ريجنرس جيڪي ڇاپا هڻي ايم ڪيو ايم ڪارڪنن گرفتار ڪيا. انهن نه رڳو پنهنجو پنهنجو ڏوهه قبوليو پر انهي ڳالهه جو اعتراف پڻ ڪيو ته انهن جا ڀارتي ايجنسي “را“سان تعلقات آهن.۽ انهن ڪراچي اندر دهشتگردي ڦهلائڻ لاءِ ڀارتي انجنسي ”را“کان ٽرينگ پڻ ورتي هئي.جڏهن ته ڪراچي اندر ريجنرس وڏي تعداد ۾ انهي گروهن کي گرفتار ڪري کين سزائون ڏنيون.جڏهن ته ڪيترائي دهشتگردن ڪراچي مان ڀڄي ويا.۽ ڪراچي انهي ريجنرز ۽ پاڪ آرمي جي ڪوشش سان دهشتگردي کان پاڪ ٿي ويو.ڪو وقت هو جڏهن ڪراچي اندر ڪو ڏهاڙو ملهائڻ به مشڪل هو.جڏهن ته پاڪستان جي آزادي وارو ڏينهن چوڏهن آگسٽ به ملهائڻ لاءِ ڪراچي واسي دهشتگردي جي ڊپ کان سنڌ جي ننڍن ننڍن شهرن کان رخ ڪندا هئا.
پر پاڪ آرمي ۽ ريجنرز جي امن ڪرائڻ کان پوءِ انهي دفعي ڪراچي اندر وڏي ڌام ڌوم سان قومي ڏهاڙو ملهايو ويو.هر گلي هر چوڪ تي جشن آزادي جا نعرا گونجڻ لڳا هئا.نه رڳو قومي آزادي وارو ڏهاڙو ملهايو ويو هو پر هن ڀيري سنڌ جي ثقافت جو ٽوپي اجرڪ وارو ڏهاڙو ملڪ وڏي ڌام ڌوم سان ملهايو ويو هو.هر طرف سنڌي اجرڪ ۽ سنڌي ٽوپي جا رنگ نمايا نظر آيا هئا.جڏهن ته اهڙي آزادي واري ماحول کي ڏسي ڪري نه رڳو اسان جي دوست چين ملڪ خوشي جو اظهار ڪيو پر اقتصادي راهدي جي منصوبي جي شروعات ڪرڻ ۾ ڪا دير نه ڪئي..هن وقت بلوچستان جي بندرگاه گوارد اندر گهري سمونڊ اندر اهم ترين بندرگاهه جو ڪم شروع ڪيو ويندو.جنهن ڪري پاڪستان جي علائقي تجارت کي پڻ تمام گهڻو فائدو ٿيندو.جڏهن ته ان سان گڏ چين،افغانستان، ۽ ٻين ايشائي ملڪن کي پڻ تمام گهڻو فائدو ٿيندو.جڏهن ته ايندڙ وقت ۾ گوادر جي اهائي حيثيت هوندي.جيڪا دبئي ۽ سينگاپور جهڙن ملڪ کي عالمي حيثت آهي.اقتصادي راهدي منصوبي تحت انفراسٽرڪلچر جو پورو نظام ٺاهيو ويندو.جنهن ۾ موٽرويز، ايڪپسپريس ويز، جي اعليٰ ٻيا به جديد منصوبا جوڙيا ويا آهن.جڏهن ته انهن منصوبن ۾ هڪ اهم منصوبو انڊسٽريل زونز منصوبو ٺاهيو ويندو.۽ ريلوي جو جديد نظام شروع ڪيو ويندو.جيڪي ريلوي في 160ڪلوميٽر جي رفتار /ڏسو صفحو 3 بقايا نمبر 01
سان هلايون وينديون.جيڪي موجوده هلندڙ ريلويز کان ٻه حصا وڌيڪ تيز رفتار هوندي.ان کان اعلاو پاڪستان کي توانائي جي بحران مان ڪڍڻ کان30ارب رپين ڊالرڊ جي ماليت جو پروجيڪٽ پڻ شروع ڪيو ويندو.جنهن سان پاڪستان مان لوڊشيٽنگ جو خاتمو ٿي سگهندو.جڏهن ته توانائي جي بحران جي ختم ڪرڻ لاءِ قدرتي گئيس جا اهم منصوبا به اقتصادي راهدي ۾ شامل ڪيا ويا آهن.انهي ڪري انهي ڳالهه ۾ ڪو شڪ ناهي به اقتصادي راهدي پاڪستان جي عوام جي تقدير بدلائي سگهي ٿو.انهي ڪري جڏهن ته اهڙا موقعا ايندا آهن ته زنده دل قومون پاڻ اندر سمورا اختلاف وساري ڪري انهي منصوبن تي هڪ تي انهي جي ڪامياب ڪرائڻ جون ڪوششون ڪندا آهن.پر پاڪستان اندر اهڙي صورتحال تمام گهٽ نظر اچي رهي آهي.جڏهن ته اقتصادي راهداري جو منصوبو جوڙيو ويو آهي.ان ڏينهن کان وٺي پارٽين جا پاڻ ۾ اختلاف به وڌي ويا آهن.۽ هر پارٽي پنهنجي پنهنجي نظري سان اقتصادي راه داري کي ڏسي رهيو آهي.۽ پنهنجي پنهنجي نظرياتي سوچ مطابق انهي اقصادي راهداري جي باري ۾ بيان ڏئي رهيو آهي.جڏهن ته اها به هڪ حيقيت هئي ته پاڪستان ڪيترن ئي سالن کان وٺي انهي دهشتگردي جي خلاف جنگ وڙهي رهيوآهي.جيڪا دهشتگردي پاڪستان حڪومت جي معيشت کي خاصو نقصان پهچايو ٻيٺي هئي.جڏهن ته انهي دهشتگردي جنگ ۾ پاڪستان جي جاني توڙي مالي تمام گهڻو نقصان پهتو هو.جڏهن ته 60هزار کان وڌيڪ پاڪستاني اهلڪار شهيد ٿي چڪا آهن،جڏهن ته پاڪستان جي ماليت جو اندازو لڳائجي ته گهٽ ۾ گهٽ هڪ سئو ارب ڊالر کان وڌيڪ ٿيندو.جڏهن ته ان کان اعلاو پاڪستان اندر ڪرپشن جي بازار به خاصي گرم آهي جنهن جي پاڪستان جو خاصو پيئسو انهي ڪرپشن جي ڪري مڊي لارڊنگ ڪري ملڪ کان ٻاهر موڪليو ويو آهي.جڏهن ته جنگ جي صورتحال اندر دنيا جي ملڪ جو جائزو وٺو ته ٻئي عالمي جنگ ۾ پورو يورپ تباه ٿي چڪو هو.۽ ان وقت آمريڪا يورپ کي اقتصادي بحالي ۽ انفراسٽرڪچر جي تعمير لاءِ مارشل پلان عمل ۾ آندو.جنهن سان تباهه ٿيل مغربي يورپي ملڪ1948۾13ارب ڊالر جي سرمائڪاري ڪئي.جيڪا هن وقت موجوده دور اندر150ارب ريپن ڊالرن تي وڃي پهچي ٿي.ان وقت آمريڪا،۽سوويت يونين جي وچ ۾ جنگ شروع ٿي چڪي هئي. ان ڪري اهو پلان صرف مغربي يورپ جي لاءِ هو،جيڪو آمريڪا جي بلاڪ جو حصو هو.جڏهن ته مشرقي يورپ سوويت جو حصو هو.ان ڪري ان جي بحالي کي زميواري سوويت جي حصي ۾ آئي.جڏهن ته انهي جنگ جو اختتام1980سال جي آخر ڏهاڙي ۾ ٿيو.جنهن اندر سوويت وکرجي ويو ۽ آمريڪا دنيا جو ٺيڪدار بنجي ويو.ان وقت آمريڪا هن وڏي غلطي ڪئي.جنهن ڪري هن افغانستان ۽ فرنٽ لائين ملڪ پاڪستان ۽ فراموش ڪري ڇڏيو هو.جڏهن ته اهو موقعو هو جنهن ۾ آمريڪا کي گهجرجي ها ته افغانستان ۽ پاڪستان لاءِ مارشل پلان جي طرزتي بحالي جنگ جو منصوبو پيش ڪري ها.انهي ته ان وقت جي صدر جارج بش جي انهي غلطي کي سزا کي پورو دينا ڀوڳي رهي آهي.پر ان کانپوءِ ڪو وقت آيو جڏهن انهي صدر جا جارج جوئينير دهشتگردي جي خلاف جنگ ڪرڻ چاهي.جڏهن ته هو پنهنجي پيءِ کان به وڌيڪ غلطين ۽ خامين جو انسان بڻيو، جنهن جي ڪري.پوري خطي ۾ سندس اهميت نفرت ۾ تبديل ٿي وئي.جڏهن ته ان جي جڳهه چين ولاري ورتي. ۽ انهي پارو واري ملڪ چين پنهنجي چئني طرف پنج اقصادي راهدايون شروع ڪيون.۽ پاڪستان اقصادي راهدي انهي راهدارين جو حصو آهي.جنهن سان چين کي تمام گهڻو فائدو ٿيندو.۽ پاڪستان خوشحالي ۽ تريقي جي دور ڏانهن پنهنجو سفر شروع ڪندو.ان ڪري اقصادي راهداري جي ڪاميابي لاءِ هر پاڪستاني عوام جي هر ماڻهو جي انهي جي اختتام پهچڻ لاءِ ڪوششون ڪرڻ گهرجن.جڏهن ته اقصادي راهداري کي وچ ۾ آڻي ڪري ڪنهن به سياسي پارٽي کي انهي جي نالي تي سياست نه ڪرڻ گهرجي.پاڻ اندر جيڪي سياسي پارٽين اندر اختلاف آهن انهن کي ختم ڪرڻ گهرجن ۽ اقصادي راهداي لاءِ ڏينهن رات ڪوشش ڪرڻ گهرجي
